Belgesel

KMK MEDYA diğer yapım firmaları ve ajanslardan ayrı olarak Belgesel üzerine çalışmalara verdiği önem ile farklılık taşır.
“Belgesel Okulu” adlı çalışma çerçevesinde Belgesel yapımları hazırlama, belgeselcilere destek verme ve aynı zamanda belgesel üzerine eğitimler vermektedir. İstanbul ve Antalya Olympos’ta açtığı belgesel kampları sürekli halde çalışmalarına devam etmektedir.
“İnsanlar Alemi Belgeselleri” adı altındaki çalışmaları ile Türkiye geneli ve yurtdışından belgeselcilerle birlikte tamamen doğal çekimler ve insan gerçekliği etrafındaki belgesel serileri ile ön plana çıkmıştır.
KMK MEDYA Bu güne kadar birçok Tv kanalına belgesel tv programları hazırlamış ve halen bu yapımları devam ettirmektedir.
KMK MEDYA hazırladığı diğer tanıtım filmleri, reklam filmleri, şirket tanıtımları, eğitim serileri gibi tüm yapımlarında da belgesel çekim tekniklerini kullanmaya özen göstermektedir.
Belgesel; Belge, herhangi bir olay veya sonradan meydana getirilen ve o olay hakkında bilgi veren yazı, makale, tablet, roman, şiir, ağıt, gazete, dergi veya resim, fotoğraf, video, cd, dvd, film gibi görüntü kayıtları, ses kayıtlarıdır. Bu sayede olay, bir anlamda tarihe geçirilmiş olur.
KMK MEDYA yapımları ve sunduğu hizmetler genel olarak Belgesel tanımlarının içerisinde görerek kendine özgü çalışmalar üretmektedir;
Belgesel filme dair birkaç tanım vermek gerekirse; “Ya olgusal çekimle, ya da aslına sadık olarak yeniden kurulmak yoluyla yorumlanan gerçekliğin herhangi bir yönünü, akla ya da duygulara seslenecek biçimde film üzerine kaydetme yöntemlerinin tümü belgesel filmdir.”
“Gerçek hayattan alınan herhangi bir olguyu, kendi tabii çevresi ve akışı içinde ya da buna en yakın biçimde, sonradan kurulmuş dekorlar veya seçilmiş yerlerde işleyen, çok defa belirli bir amacı yansıtan film çeşidi.” Bu tarif belgesel filmle drama arasındaki farkı da ortaya koyuyor. Belgeselde gerçek hayat tabii çevre ve kaşı söz konusu olduğu halde, dramada belli bir senaryonun, profesyonel oyuncularla, genellikle stüdyoda canlandırılması söz konusudur. Gerçi drama ile belgesel arasında bu kadar kesin hatlarla ayrım olmayabilir. Dramada belgesel unsurlara yer verilebileceği gibi dramatik belgeseller de olabilir.
“Belgesel film, insanın doğa ile ve başka insanlarla kurduğu ilişkinin belirli bir biçimden kaynaklanan unutmaya, acımasızlığa ve mutsuzluğa karşı direnen bir sanat formu, bir sanat alanıdır.”
“Belgesel film, şöyle ya da böyle bir film değil, yalın olarak, kamuoyuna bir yaklaşım yöntemidir.”
Belgesel Filmde Biçim ve Teknik
Belgesel senaryosu, öykülü film senaryosunun uygulama aşamasına benzemektedir. Konunun içinde toplumsal referanslar bulunur. Oluşum ve süreklilik konusu, amaç ve konu ile yönetilmelidir. Felsefi ifadeler bir yöntem olarak yapı ve uygulamada önemli bir rol oynamaktadır.
Belgesel yaklaşımda ortaya koyduğumuz tüm ilkeler, toplumsal ve ekonomik ilişkiler, belgeselde denetleyici kuvvetler olarak karşımıza çıkmaktadır. Konuda ortaya konan fikirler çok ender olarak gerçekler kadar önemlidir.
Üretimin varolan koşulları altında, bu ister propaganda, isterse kar amaçlı olsun, her ikisinde de, doğruların sade ifadeleri biçiminde, diyalektik bir temel üzerinde belgeselin gelişme olanağı vardır. İzleyici, bu doğrultudan yola çıkarak kendi yargılarına ulaşacaktır. Propagandacı bakış açısından bakıldığında, insanlar arasında, gerçekte varolduğundan daha fazla toplumsal ve politik bilinçlilik öngörülmektedir. Ancak diyalektik yaklaşım, kesin yargıları olmayan bir durumdur ve yönetmen açısından, olumlu yargılarda bulunulmasını talep etmez. Bu nedenle, bilinen propaganda eğiliminin dışına düşer.
Aynı zamanda tüm kuramsal çalışmaların yazılı senaryoya etkide bulunması gerekir. Böylece çekim aşamasında karşılaşılabilecek sorunlar azalacaktır. Belgeselci de senaryoya bağlı olmasının yanı sıra düşünce özgürlüğü içinde olmalı ve çalışmalarını esnek bir tutumla sürdürmelidir. Karşısına çıkabilecek olanakları değerlendirmesini bilmelidir.

Belgesel Film Türleri

A.Tarihsel Gelişim Açısından Belgesel Türleri
a)Keşif Yöntemli Belgesel Film Türü;
Keşif yöntemli film türünün temel özellikler şunlardır:
- Gerçek insanların yaşantıları günlük doğal çevreleri içinde incelenir.
- Gerçek insanların davranışlarındaki doğallığı korumak, alıcının ilk çekimde elde edeceği çekimlerle sağlanır.
- Değişik kültürleri keşfetmek amacıyla yapılacak filmlerde önce bu ülkelerle ve kültürleriyle ilgili yazılı kaynak araştırması yapılır.
- Önceden ayrıntılı plan yapmaktan kaçınılır, çünkü çekim sırasında daha önceden tasarlanamayacak sahneler ortaya çıkabilir.
- Belgesel film, yapımcının konuya karşı duyduğu aşırı ilgi sonucunda doğar.
- Filmler önceden gözlemleme sırasında değil, çekim ve kurgu esnasında oluşturulur..
- Alıcı çok önemlidir. Yönetmen kendi gözü yerine alıcıdan yararlanır, böylece kendi gözüyle göremediklerini görmek için her şeyi kaydetme yoluna gider.
- Çekilen filmler birkaç kez izlenerek keşif yoluna gidilir ve gerçeğin yeni görüntüsü çıkartılmaya çalışılır.
- Alıcının görevi görsel notlar almaktır.
- Filmde önceden gözlem, sonra seçme, ya da önce gözlem sonra sanat yapılır.
- Yönetmen, her şeyden önce alıcıdandır, bunun için her şeyi alıcısıyla görüntülediği anda film yapmaya çalışır, kurgudan çok alıcıyı kullanır.

b)Sinema Göz
Belgesel filmlerinden biride güncel film karelerinin kurgulanmasıyla elde edilen haber filmleridir.
Sinema-Göz kuramının bazı özellikleri şunlardır:
- Başkalarının çektikleri görüntüleri kurgulayarak, Sinema-Göz’ü uygulamadan da film yapılabilir.
- Sinema-Göz, yaşantıyı habersiz yakalamayı yadsıyabilir. Buradaki seçimin ve pasifliğin yerine yaşantının bir parçası olarak bazı tepkilerin oluşmasını sağlayarak etkin bir işlem görebilir.
- Sinema-Göz her zaman belirli sahneye koyma uygulamalarını reddetmez.
- Yaşantıyı habersiz yakalamak, kurguya başvurmadan da olasıdır. Eğer insanın 8-10 dakikasını bir belge olması açısından yine 8-10 dakika vermek gerekiyorsa öyle yapılır.
- Sinema-Göz ile Radyo-Kulak birleştirilmesi, seslerin görüntülerle birlikte alınmasını ve onlara uymasını gerektirmeyebilir, duruma göre sesler görüntülerin dışında olabilir.
- Temel amaç uluslar arası bir dil oluşturmaktır.
- Sinemanın objektifi hareketliliği ile insan gözünden de daha iyi kullanılarak her yerde, her şeye yönelebilir.
- Çevrede olup bitenler tıpkı bir haber filmi gibi çoğunlukla önceden hazırlık yapılmaksızın ve içine yorum katılmaksızın çekilmelidir.
- Bu yöntemde kurgu çok önemli bir unsur olduğu için belgeselin asıl görevi burada odaklanmaktadır; Sinema-Göz ile haber filmlerinin ayrımı da buradadır.
- Filmin bütünlüğünü sağlamak amacıyla; tamamıyla nesnel bir biçimde çekilen film parçaları kurgu sırasında uygun bağlantılarla birleştirilir.
- Bu yöntem, alıcı ve diğer gereçlerin, donanımın sağladığı teknik olanakların özgürce kullanılmasını sağlamaktadır.

c) “Belgesel Okulu”nun Belgesel Film Yaklaşımı
Belgesel filmler bir yandan propaganda amacıyla kullanılırken diğer yandan sanatsal niteliklerini de başarıyla koruyabilmektedir.
Bu okulun temel ilkeleri şöyle özetlenebilir:
- Belgesel tüm gerçekliğiyle yaşanan sahneleri ve yaşam öyküsünü görüntüler.
- Gerçek dünya görüntülenirken doğal oyuncular ve doğal sahne bir yol gösterici olarak kullanılır.
- Belgeselin gereçleri ve öyküleri de yaşamın içinden ve gerçek olurlarsa yaratıcılık ortaya çıkar.

d)Kent Gerçekçiliği
Bu filmlerin en belirgin özelliklerinden biri uyandırdığı senfonik etkidir. Ruthmann’ın Şehir Senfonileri akımının ilk örneği Berlin filmidir. Buradaki “Senfonik sözcüğü kendini tanımlayarak Ruthmann’ın ritme ve biçime verdiği ilgiyi simgelemektedir. Ruthmann bu filmde doğrudan insanla ilgilenmeden Berlin kenti yaşamından bir günü Eisenstein’in kurgu tekniğinden yararlanarak sergiliyordu.
Kent gerçekçiliği, kent senfonileri ya da senfonik belgesel filmlerin genel özellikleri şunlardır:
- Bu tür belgesel filmler, şehir yaşantısı ve yakın çevreyle ilgili gerçek olayları tüm yönleriyle sergilemeye çalışırlar.
- İnsan, önem kazanarak canlı bir biçimde kişisel yönleriyle ele alınır.
- Kurgu senfonik görüntüyü sağlamakta büyük yer tutar.

e)Yeni Gerçekçi Akım
Gerçekçi akımlar toplumsal sorunlara uygulanmasıyla ortaya çıkmaktadır.
Türün temel özellikleri şunlardır:
- Toplumsal sorunlar önem kazanır
- Bu sorunlar kendi doğal çevrelerinde insancıl ve dürüst bir biçimde ele alınmaya çalışılır
- Çoğunlukla aktör olmayan kişiler kullanılır
- Bu tür filmlerde oyuncu kendi yaşamını özgünce canlandırır, söyleşileri kendi içinden geldiği gibi yapar.
- Bu tür filmlerde sinema hileleri kullanılmamaya çalışılır
- Yaşamın kendi doğal akışı dramatik yapıya uydurularak verilir
- Anlatım filmin doğal akışı içinde yalındır.

f) Çağdaş Akımlar
1.Sinema Gerçek
Taşınabilir alıcı, canlı yayın ve eşlemeli seslendirmenin kullanıldığı bir çevirim yöntemi olarak karşımıza çıkan türün oluşumundaki temel faktör teknolojidir. Oyuncu yerine gerçek insanlar kullanılır, tabii mekanlarda, kimi zaman önceden tasarlanmış bir senaryonun olmadığı çekimler yapılır. Dış etki ve yönlendirmeden mümkün mertebe uzak kalınmıştır.
Başlıca özellikleri:
- Doğrudan davranışı sergilediğinden söyleşilere önem verilir.
- Oynama eylemine tümüyle karşıdır. Bu yüzden gerçek kişiler doğal davranışlarını sergiler, yönetmen tarafından seçilmiş roller yapmazlar.
- Taşınabilir araç-gerecin yardımıyla denetim dışı, o anda gerçekleşen olaylar filme alınır.

- Film yapımcısı teknik zorluklarla karşılaşmamalıdır. Bu yüzden her türlü çekimi yapabileceği araç-gereçle donanmaktadır.
- Alıcının görevi diğer sinema türlerinde olduğundan başkadır. İnsan alıcıya değil, alıcı insana yönelir.
- Tüm bu özgür ortam içinde film yapımcısı, bir muhabirin yerini alabilir.
- Olayların gerçekliklerini yitirmemeleri için film yapımcısı ayrıca kurgucu görevini de üstlenmelidir. Böylece kurgu sonrası elde edilen film, olayın kendisiyle karşıtlık göstermez.
- Kurgulama bir yeniden oluşturma süreci olduğuna göre, her şeye rağmen kurgu sonrası film gerçekle kimi ayrılıklar gösterecektir. Yine de film yapımcısı ön varsayım ve sınırlamalara gitmeden, olabildiğince objektif davranmaktadır.
- Müzik ve anlatı gibi izleyiciyi belli bir noktaya yönlendirecek olgulardan kaçınılır.

2.Özgür Sinema
Başlıca özellikleri:
- Bağımsız, ufak çevirim takımlarının, taşınabilir alıcılarının ve ses aygıtlarının kullanılması,
- Günlük yaşamın kendi doğal akışı içinde kaydedilmesi, bunu yaparken de çevirim koşullarının önemsiz sayılması.

3.Dolaysız Sinema
Önceden tasarlanıp hazırlanmış öykü, stüdyo tekniği ve tanınmış oyuncu kullanımı yerine, gerçek öyküyü içeren, taşınabilir araç gereçle görüntülenebilen ve toplumsal belge biçiminde kurgulanan filmlerle, herkesin görebileceği bir yaşamdan parçalar sunulur.
Özellikleri:
- Güncel olayları kaydederken profesyonel tekniğin kullanılmasına izin verilmez. Önemli olan olayın gerçekleştiği andaki görüntüsünün ve sesinin kaydedilmesidir.
- Olayın anında kaydedilmesi gerekliliği alıcı hareketlerinde ve ışık kullanımında düzensizliğe neden olmaktadır.
- Çalışmanın büyük bir kısmı doğaçlama yapıldığından önceden tasarlanıp düzenlenmiş bir öykü, yani senaryo bulunmamaktadır.
- Yönetmen ve alıcı yönetmenleri aynı kişilerdir.
- Kurgu gerçek anlamında çok az kullanılır. Yönetmen kurguyu çevirim sırasında oluşturmaya çalışır.

g) Propaganda Amaçlı Belgesel Filmler
1.Propaganda Amaçlı Tarihi Belgesel Filmler
Vertov’un etkisiyle Rus devriminden sonra propaganda amaçlı tarihi filmler, yeniden düzenleme yöntemiyle belgesel filmler içinde yeni bir tür oluşturdu.
Devrimden sonra eksik film stoku ve araç-gereçle çalışmak zorunda kalan belgeselciler özellikle kurgu alanında yeni yöntemler bularak bu türü geliştirdiler.

2.Savaş Belgeselleri
Savaş belgesellerinin genel amaçları üç madde altında toplanabilir:
- Silahlı kuvvetler için eğitim ve moral verici film yapımı,
- Savaş sırasında toplumun moralini yüksek tutmak ve ilerleyen savaşla ilgili olarak toplumu bilgilendirmek,
- Bir ülkeyi diğer ülkelerin çabalarından haberdar ederek, savaşın kazanılmasına yönelik hareketi cesaretlendirmek.
Bu türün en çarpıcı ilk örnekleri, 1933 yılında Alman Propaganda Bakanı Goebbels’in çabalarıyla oluşturulan propaganda amaçlı belgesellerdir.

B. Biçim ve İçerik Açısından Belgesel Türleri
a) Gezi Belgeseli
Güncel olayların geçtiği veya genellikle dünya üzerindeki fazla bilinmeyen bölgelerin tanıtımını yapan filmler gezi belgeselidir. Bahsi geçen bölgenin tam anlamıyla belgelenmesi ilkesine dayanır. Bu nedenle konunun derinlemesine araştırılması ve göstermek yerine ne olduğunu anlatmak ilkesi uygulanmaktadır.
Belgelerde yer alan unsurların anlatılması yerine ekibin bu bölgede yaşaması, gezmesi ve görmesi, değişik zamanlarda o bölgede bulunması ve belgelemesi üzerine kurulur. Bu sayede zaman kavramını anlatmak ve değişik zamanlarda o bölgenin değişiminin gösterilmesi sağlanabilmektedir. Mesela Artvin ilinin belgeselinde, sadece kış mevsiminin işlenmesi o bölgeyi yanlış veya eksik tanıtmak demektir.
Tanıtım, bilgi vermek ve olayları yansıtmak amacıyla yapılırlar. Tanıtılacak bölgenin en belirgin özellikleri vurgulanır. Görüntü elemanlarına yardımcı olmak ve bir boyut kazandırmak amacıyla oyuncu öğesi kullanılabilir. Bölgenin görüntülenmesi, ses ve doğru renk unsurları önemlidir.

b) Toplumsal Belgeseller
Toplum yaşamı ve geleceğiyle ilgili sorunları tam bir sorumluluk bilinci içinde, yorum yapmadan ortaya koyan belgesel film türüdür. Toplumsal davranışların, eylemlerin ardındaki gerçekleri yasal sınırlar içerisinde araştırarak, bu araştırmaların sonuçlarını belgelerle anlatma şeklidir.
Yüzeysel veya bölgesel tepkiler konu olarak işlenirken, sanki bizim de veya sizin de başınıza gelebilir şeklinde düşsel bir etki katılabilir. Karşılaştırma yapılabilir.
Toplumsal belgesel filmler insan ilişkilerindeki yüzeysel reaksiyonları ve büyüleyici görüşleri ilgi alanı dahiline almaktadır.

c) Araştırma Belgeselleri
Araştırmanın konusunu, araştırmacının ilgilendiği konuyu film aracılığıyla açık seçik bir yaklaşımla sergilemeye çalıştığı, sanatsal yönü önem taşımayan, yalın ve dolaysız belgesel film türüdür.
Bu belgesel film türünün en önde gelen özellikleri kurgunun kullanılması, renkli çekimin önem kazanması, yavaşlatılmış ve hızlandırılmış devinimlerin kullanılması ve alıcıyla elde edilecek görüntünün anlaşılır olmasıdır.
Toplumsal devinim hayallerinin ardındaki gerçeklere ışık tutan araştırma belgeselleri, belli bir örgütün, bir grubun, bir kesimin bir gerçeği ayrı bir yapıda sunması kuşkusundan da yola çıkarak, bu kuşkuları kanıtlamaya çalışabilir.
Belgesel filmin, pek sanat değeri taşımayan araştırma belgesi türünde aşağıdaki iki noktanın dikkate alınır:
1. Araştırma belgesellerinde görüntünün anlaşılır olması için alıcının araştırmayı en iyi biçimde yansıtacak bir noktaya ya da mekana yerleştirilmesi gerekmektedir.
2. Araştırma belgesellerinin kimilerinde konuyu ayrıntılarıyla saptamak, kaydetmek amacıyla mikroskop, teleskop, röntgen ve diğer teknik araç ve gereçler alıcıyla birlikte kullanılır. Film bilgisayar animasyonlarıyla desteklenebilir.
Bu tür belgesellerde önce konu tanıtılıp kavramlar tanımlanır. Daha sonra sırasıyla tüm yeni bilgiler işlenerek ortaya konulur.

d) Bilimsel Belgesel
Genellikle bilimsel araştırma ve bulguların sonuçlarını önceden tasarlanmış bir biçimde örneklendirerek anlaşılması kolay bir durumda ortaya koyan belgesel türüdür.
Kurgu ve kurgu yardımıyla açıklamanın önem kazanması, istenildiğinde çizgi ve canlandırmanın da kullanılabilmesi ve bazılarının sanat niteliği taşıması gibi özellikleri bulunan bilimsel belgeseller zaman zaman da eğitici nitelik taşırlar. Açıklık ve bilgilendirme özelliği taşıyan bu belgesellerde belgeselcinin öğrenme ortamı yaratmak gibi bir sorumluluğu da bulunmaktadır.
Okul içi ve okul dışı eğitime yardımcı ders gereci işlevi de gördürülen ve bundan ötürü öğretici film adı altında bilinen bu tür filmlerde;
1. Eğitimin ilkelerine uyularak yaş ve bilgi düzeyi önceden belirlenen ve bilinen izleyiciye uygun bir biçimde hazırlanır.
2. Araştırma filmlerinin birçok özelliklerini kendinde taşır.
3. İzleyicinin ilgisini çekmesi ve dikkatini canlı tutması gerekir.
4. Açıklamalar görüntüler kadar önemlidir.

e) Haber Belgeseli
Haber niteliğindeki bir olayın, sade ve olayın gelişim safhalarının değiştirilmeden direk verildiği belgesellerdir. Günlük olaylardan kaynaklanan belgelerin derlenerek derinlemesine bahsi geçen konunun araştırılması ve ilgili belgelerin kaynak olarak ispatlanmasından yola çıkılarak hazırlanır. Sonuç seyirciye bırakılır, yorum yapılamaz. Geleceğe yönelik varsayımlara da dikkat edilerek hazırlanır.
Gerçeklerin gizlemeden objektif bir bakış açısıyla gözler önüne serildiği belgesel türüdür.
Haber belgeselinin bir amacı da toplumu oluşturan bireyler arasında sosyal bağların güçlenmesi ve bozulan bağların yeniden kurulmasıdır.
Haber belgeseli güncel olayları en kısa zaman ve yoldan anlatan iletişim aracıdır.
Haber belgeselinin etkisi, kullanılan gerçek belgelerle orantılıdır. Eğitici bir amaç da içeren haber belgeseli, zekaya seslenir. Belki bu nedenden insanları yönlendiren tüm görüşleri ortaya koymak gerekir.
Haber belgeselinde karşı görüşler de ayrıntılı bir biçimde yer almalıdır.
Genelde teknik kalite ve sanatsal yorumlar aranmaz. Bahsi geçen yerin veya kişinin tanınır olması, bilgi vermesi ve belge içermesi haber belgeselinde kullanılması için yeterlidir.

f) Tarih Belgeseli
Tarih belgeselinde tarih içerisindeki gerçeklerin doğruluğu ve anlamı önem kazanmaktadır. Tarih belgesel filmlerinin amacı, tarihi gerçekleri doğruya uygun bir biçimde yansıtarak değişik toplumların dününü aydınlatarak bugün ve gelecek için alınması gereken kimi önlemlerle ilgili birtakım sonuçlar çıkarmaktadır.

g) Propaganda Belgeseli
Birey ya da toplulukların belli bir görüş ya da amaç doğrultusunda etkilenebilecekleri biçimde bilgilendirilmesi olarak niteleyebileceğimiz propaganda zamanla belgesel sinemanın temel amaçlarından biri olmuştur.
Genel olarak tanıtma, bilgilendirme, eğitim ve amaçlanan doğrultuda etkileme niteliklerini içeren propaganda belgeselleri, geçmişte de görüldüğü gibi günümüzde de belgesellerin önemli bir türü olmaktadır.
II. Dünya Savaşı ile büyük bir patlama yapan propaganda belgesel filmleri önceleri eğitim amacıyla kullanılırken daha sonraları içine hile ve saptırmaların katılmasıyla belgesel niteliğini kaybederek yozlaşmıştır. Özellikle televizyon alıcısı ve teypleriyle istendiğinde gerçeği değiştirebilme yoluna gidilebildiği için bu tür filmler aracılığıyla değişik hileler kullanılarak oluşturulmaya çalışılan gerçek dışı gerçekler zamanla değerini yitirmiştir.
II. Dünya Savaşı’yla birlikte o zamana kadar görülmeyen bir biçimde yaygınlaşan propaganda belgeselleri genellikle; silahlı kuvvetlere eğitici ve moral verici, halkın moralini pekiştirici ve savaşın ilerlemesi konusunda halkı bilgilendirmeyi, hedeflere ulaşmak için bir kesimi cesaretlendirmeyi ve diğerlerinin de çabalarını haber vermeyi amaçlayan belgesel film türüdür.

h) Derleme Belgesel
Önceden yaşanmış olaylarla ilgili elde bulunan belge ve filmlerin kurgu yardımıyla yeniden düzenlenerek değişik bir anlayış içerisinde sunulmasıyla ortaya çıkan belgesel film türüdür.
Önceden çekilmiş belge filmlerinin ve kurgunun önem kazandığı derleme belgeselleri, belgesel filmcilerin kendi yaşadığı çağdan daha eski olayları, konu ve sorunları izleyicilere kendi anlayışıyla iletmek amacıyla ortaya çıkar.
Belgeselci işlemek istediği konu, sorun ve olayla ilgili daha önce çevrilmiş belgesel türdeki filmleri araştırıp, inceleyip ayırarak,seçtiği parçaları yeni bir bütün oluşturmak üzere bir araya getirir.
Çalışma alanı sınırlı olup belgeselci, ancak daha önce ortaya çıkmış gereçleri ve malzemeleri yeni bir anlayışla kullanarak istediklerini izleyiciye anlatmak zorundadır.
Belgeselci bu gereçleri istediğini anlatmak amacıyla kullanmak için kurgunun tüm olanaklarından yararlanır.
Derleme belgesel türüne birleştirilmiş belgesel ismi de verilir.

i) Arkeoloji Belgeseli
Bilimsel araştırma belgeseli konusuna giren ve arkeoloji konusu ele alan belgesel türüdür. Günümüzde yaşamayan bir kültürden veya nesli tükenmiş bir canlıdan arta kalan belgelerden yararlanılarak, bilimsel araştırma belgeselinin kullandığı metotlara dayanarak hazırlanır. Gerektiğinde animasyonlar kullanılır.
Arkeoloji belgesellerinin ayrı bir dal olarak ele alınmasının nedeni, dünya belgeselcileri tarafından böyle bir belgesel türünün benimsenmesinden kaynaklanmaktadır.

j) Yaratıcı Çalışmaları Konu Alan Belgeseller
Bu tür belgeseller çoğunlukla sanatsal etkinlikleri kapsayan yaratma süreçlerini ele alırlar. Bu sözgelimi bir heykelin yapımı olabilir: Burada yaratıcının malzeme seçiminden başlanarak, ürünü tasarlaması ve ortaya koyması süreci takip edilir ve hikaye heykelin bir sergideki yerini alması ile noktalanabilir. Bu tür belgesele örnek olarak Süha Arın’ın “Hüseyin Anka ile Sinan’ı Yeniden Yorumlamak” adlı çalışması verilebilir. İlginç bir çalışma da Michael Jackson’un “Thriller” parçası için hazırlanan video klipin yapım sürecini ele alan “The Making of Thriller” adlı belgeselidir.

k) Spor Belgeseli
Bir spor dalının belgelere dayanan tarihsel gelişimini konu alan filmlere spor belgeseli denebilir. Bu belgesel türünde amaç spor dalının tanıtımını yaparken, kuralları, çeşitleri ve turnuvaların özellikleri hakkında bilgi vermeye kadar geniş bir yelpazeyi konu alır.
Bir sporcunun biyografisi spor belgeseli sayılmasa da, sporcunun bir turnuvaya hazırlık safhaları ve turnuva görüntüleri veya sporcu hakkında belgeler, röportajlar spor belgeselinin konusudur.
Dünyada yapılan olimpiyat, dünya şampiyonaları, turnuvaların baştan sona veya tarihsel gelişimini, hikayesini anlatan ve gerek belgelere, eski röportajlara dayanan, gerekse turnuva sonrası düşüncelerin yer aldığı röportajlara ve belgelere dayanan belgesel türüdür

kaynak: kmkmedya.com